De voordelen van een interim manager in het familiebedrijf
Wanneer je jouw familiebedrijf over gaat dragen aan de opvolgende generatie, komen hier veel verschillende emoties, belangen en verantwoordelijkheden bij kijken. Deze fase is dan ook complex en vraagt om objectiviteit, ervaring en daadkracht. Precies daarom kan het verstandig zijn om een interim manager in te schakelen. In dit artikel lees je waarom en hoe een interim manager bij kan dragen aan de continuïteit van het familiebedrijf.
In dit blog:
- Wat is interim management?
- De rol van een interim manager in het familiebedrijf
- Wat zijn de voordelen van een interim manager in het familiebedrijf?
- Wat zijn de uitdagingen van een interim manager?
- Hoe selecteer je de juiste interim manager voor jouw familiebedrijf?
Wat is interim management?
Interim management is het tijdelijk inzetten van een ervaren manager om een bepaalde afdeling of organisatie te leiden tijdens een veranderingstraject, transitiefase of crisissituatie. Een interim manager geeft niet alleen advies, maar neemt ook daadwerkelijk voor een bepaalde periode de leiding over een team of project. Op deze manier kunnen er in relatief korte tijd snel resultaten worden geboekt.
De verantwoordelijkheden van een interim manager zijn sterk afhankelijk van de rol die zij in het bedrijf gaan spelen. Dit kan een algemeen directeur zijn tijdens een overgang van het leiderschap, een financieel directeur of juist een operationeel directeur. Wel zorgt de inzet van een interim manager voor een soepele overgang van onzekerheid naar stabiliteit.
De rol van een interim manager in het familiebedrijf
Als een familiebedrijf een interim manager inschakelt, zal deze een bijzondere rol vervullen. Dit omdat de cultuur van het familiebedrijf vaak persoonlijker is, de besluitvorming informeler en er zijn familiale banden verweven in het zakelijke belang. Van de interim manager vraagt dit niet alleen ervaring met bedrijfsvoering, maar ook empathisch vermogen en diplomatie.
Waar een interim manager zich bij grotere bedrijven meestal richt op schaalvergroting, digitalisering of kostenoptimalisatie, draait het in een familiebedrijf vaak om het begeleiden van de opvolger bij een bedrijfsoverdracht, het herstellen van vertrouwen of het brengen van structuur in de sterk ‘ondernemen’ gerichte cultuur vanuit de familie. De interim manager zal vaak een evenwicht moeten vinden tussen de stijl van ondernemen vanuit de familie en de ordening die nodig is voor een zorgvuldige overdracht.
De interim manager in het familiebedrijf fungeert in principe dus als brug tussen generaties, hun belangen en de toekomstvisie van het bedrijf. Daarnaast moet de interim manager om kunnen gaan met het spanningsveld tussen: het belang van de onderneming, ter beschikking staan aan de familie en het feit dat hij/zij geen onderdeel van de familie is.
Lees ook: 6 tips voor een succesvolle opvolging van het familiebedrijf
Een voorbeeld uit de praktijk
Een productiebedrijf is recentelijk overgedragen aan de zoon en dochter van de oprichter. Door corona is de onderneming in zwaar weer terecht gekomen. Onder druk van de bank is er een interim financieel directeur aangesteld.
De zoon, die nu algemeen directeur is, ging hier slechts schoorvoetend mee akkoord. Zijn matige bedrijfseconomische inzicht deed hem niet inzien dat de cash outlook en de financieringsstructuur een groot probleem vormen.
De vader, hoewel formeel afgetreden maar nog wel dagelijks op de zaak, ervaarde het financiële knelpunt wel en was blij met de interim manager. Echter was de relatie met zijn zoon complex. Zeker in de familiesetting bleek telkens weer dat de vader onvoldoende tegengas gaf aan de zoon om duidelijk te maken waarom deze interventie nodig was. De zoon werd hierdoor alleen maar versterkt van zijn overtuiging.
De dochter hield zich ondertussen ver op afstand, ondanks dat haar belang en risico net zo groot zijn als die van haar broer. Zij was in het bedrijf gestapt uit familieroeping, niet omdat ze het leuk vond of er zelf van overtuigd was dat ze toegevoegde waarde had. Regelmatig kon ze haar hart luchten bij de interim manager. Deze lag ondertussen wakker van de financiële noodsituatie.
Uiteindelijk is er een andere financieringsroute buiten de bank gevonden (private debt). De toetreding van deze partij had tot gevolg dat de familie gedwongen werd in een professioneel governance model. De geldlener eiste een aantal forse aanpassingen in hoe de directie functioneerde. Op deze manier heeft de interim manager zowel de financiering op orde gekregen en gelijktijdig vooral de spelregels en het gedrag van de familieleden onder controle gekregen.
Wat zijn de voordelen van een interim manager in het familiebedrijf?
De inzet van een interim manager kan tijdens het opvolgingstraject binnen jouw familiebedrijf veel opleveren. Enkele belangrijke voordelen van een interim manager in het familiebedrijf zijn:
- Een objectieve blik: De interim manager staat buiten de familie en het bedrijf. Hierdoor kan deze onafhankelijk zijn in hun besluitvorming.
- Coaching van de opvolger: Een interim manager kan de opvolger begeleiden bij het ontwikkelen van de benodigde capaciteiten om leiding te kunnen geven aan het familiebedrijf. Daarnaast kan deze helpen bij het opbouwen van zelfvertrouwen.
- Toetsen van leiderschapspotentieel: Door tijdelijk met verschillende familieleden samen te werken, kan de interim manager zien wie er beschikt over de juiste capaciteiten voor een toekomstige sleutelrol.
- Versnellen van professionalisering: Interim managers brengen externe kennis mee over structuren, processen en governance-elementen die soms ontbreken of te informeel zijn binnen het familiebedrijf.
- Rust en continuïteit: In periodes van onzekerheid kan een interim manager stabiliteit bieden voor medewerkers, klanten en leveranciers.
- Tijdswinst voor strategische keuzes: Doordat de dagelijkse leiding tijdelijk in betrouwbare handen is, kan jouw familie nadenken over de langetermijnstrategie zonder operationele druk.
- Verhoogd moreel: Een overgangsperiode gaat in veel gevallen gepaard met onzekerheden die het moreel van medewerkers omlaag kunnen halen. Een interim manager brengt een frisse blik en kan medewerkers ondersteunen en hun zorgen aanpakken. Dit bevordert een positieve en op samenwerking gerichte omgeving.
Wat zijn de uitdagingen van een interim manager?
Ondanks de voordelen van een interim manager, brengt deze rol in een familiebedrijf ook uitdagingen met zich mee:
- Onduidelijkheid in leiderschap: Medewerkers kunnen moeite hebben met het accepteren van een tijdelijke leider, zeker wanneer familieleden nog een zichtbare rol spelen binnen het bedrijf.
- Verwarring over verantwoordelijkheden: Wanneer er geen duidelijke afspraken zijn gemaakt over de rolverdeling en verantwoordelijkheden kan dit leiden tot spanningen binnen het familiebedrijf.
- Familiedynamiek: De interim manager moet balanceren tussen zakelijke doelen en de familiale gevoeligheden. Dit vraagt om tact en vertrouwen.
- Weerstand tegen veranderingen: In sommige gevallen is er binnen het familiebedrijf terughoudendheid tegenover externe invloeden. Zeker wanneer deze botsen met de bestaande waarden binnen het bedrijf.
- Geen onderdeel van de familie: De interim manager is geen onderdeel van de familie, maar moet wel voor 100% achter de familie staan. Dit maakt het erg complex. De interim manager is bijvoorbeeld afwezig bij momenten zoals beslissingen die aan de keukentafel genomen worden.
Hoe selecteer je de juiste interim manager voor jouw familiebedrijf?
Het succes van een interim manager binnen jouw familiebedrijf valt of staat met de juiste match. Wanneer je erover nadenkt om een interim manager in te schakelen is het belangrijk om tijdens de selectie te letten op:
- Ervaring met familiebedrijven: De dynamiek binnen een familiebedrijf is wezenlijk anders dan binnen een regulier bedrijf. Het is belangrijk om een interim manager te selecteren met ervaring binnen familiebedrijven en die deze dynamiek dus begrijpt en eigen heeft gemaakt.
- Culturele en persoonlijke fit: Het is belangrijk dat de interim manager past bij de bedrijfscultuur. Daarnaast moet deze relaties op kunnen bouwen met zowel de familie als het personeel en bij hen passen.
- Duidelijkheid over verwachtingen: Ga samen met de beoogde interim manager in gesprek over de doelstellingen, het tijdspad en mandaat. Zo leg je de verwachtingen op één lijn. Formuleer deze afspraken in een opdrachtformulering.
- Referenties en bewezen succes: Als laatste is het belangrijk om de interim manager te vragen naar vergelijkbare opdrachten en behaalde resultaten.
Het loont in de meeste gevallen om met gespecialiseerd bureau te werken die interim managers aanbieden met ervaring binnen familiebedrijven. Zo ben jij er zeker van een samenwerking met een ervaren manager die jouw bedrijf verder kan helpen.
Hoe equimerio® interim management kan versterken
Een interim manager bij familiebedrijven werkt effectiever wanneer er inzicht is in de structuur, rollen en relaties binnen het bedrijf. De tool van het Organogram van equimerio® ondersteunt dit proces door te laten zien hoe de samenwerking van de familie onderling en met anderen georganiseerd is. Zo kan de interim manager direct zien wie welke positie bekleed en welke taken hierbij horen.
Daarnaast kan de interim manager met behulp van de Situatie Manager een totaalbeeld van het familiebedrijf krijgen. Wijzigingen aan de situatie, zoals het aanstellen van de interim manager, zijn direct in realtime vastgelegd zodat er altijd een actueel beeld is van het zakelijke landschap. De Situatie Manager geeft tevens inzicht in de geschiedenis van het familiebedrijf, wat er per jaar gebeurd is en welke invloed dat heeft op de huidige situatie.
Dankzij onze tools kan een interim manager vanaf dag één grip krijgen op de situatie, waardoor de opvolging gestructureerd en professioneel kan verlopen. Ontdek zelf de voordelen van de equimerio® toolset. Vraag direct een gratis demo aan!