Het belang van een financieel plan bij de bedrijfsopvolging
De overdracht van een familiebedrijf naar een volgende generatie is een complex proces waar emotionele, juridische en zakelijke belangen samenkomen. Eén van de grootste struikelblokken is vaak het gebrek aan financieel inzicht en een goede voorbereiding. Zonder goed financieel plan wordt het moeilijk om te bepalen of de opvolging wel haalbaar is, hoe jij als overdrager financieel verzorgd wordt in jouw pensioen en hoe de continuïteit van het familiebedrijf gegarandeerd blijft.
Het is daarom belangrijk om een financiële planning te maken. Het liefst doe je dit al minimaal 10 jaar voorafgaand aan de beoogde overdracht. In dit artikel vertellen wij je waarom een financieel plan onmisbaar is bij de bedrijfsopvolging in het familiebedrijf, wat het precies inhoudt en hoe je een financieel plan op kunt stellen.
In dit blog:
- Wat is financiële planning in het familiebedrijf?
- Waarom is een financieel plan belangrijk?
- Belangrijke componenten van het financieel plan
- Een financieel plan opstellen
Wat is financiële planning in het familiebedrijf?
Een financieel plan is een strategisch document waarin de financiële toekomst van jouw familiebedrijf in kaart is gebracht. Het bevat een prognose van de inkomsten, uitgaven, de investeringen en alle andere financiële gegevens van jouw bedrijf. Het plan geeft je niet alleen inzicht in waar jouw bedrijf nu staat, maar vooral hoe het gewenste toekomstbeeld financieel gerealiseerd kan worden.
Een goede financiële planning geeft antwoorden op kernvragen zoals:
- Hoeveel geld heb ik nodig om ons familiebedrijf te laten groeien?
- Welke inkomsten verwacht ik en waar komen deze vandaan?
- Hoe gaan we de eventuele financiering doen?
- Hoe wordt het werkkapitaal voor de groei van de onderneming gefinancierd?
- Wat zijn de vaste en variabele kosten van het familiebedrijf?
- Welke risico's kunnen mijn financiële situatie beïnvloeden?
- Hoe kan ik mijn financiële doelen en die van het familiebedrijf bereiken?
Wanneer er een bedrijfsopvolging aan de orde is krijgt het financieel plan een extra dimensie. In dat geval helpt het plan om onderlinge afhankelijkheden tussen familieleden in kaart te brengen en maakt deze inzichtelijk wat er nodig is voor de bedrijfscontinuïteit van het familiebedrijf.
Het verschil tussen een algemeen financieel plan en een opvolgingsgericht plan
Een algemeen financieel plan richt zich op de dagelijkse cashbehoefte en strategische groei van het bedrijf. Bij een opvolgingsplan ligt de nadruk op het overdragen van het eigendom en de zeggenschap, en op de financiële afwikkeling ervan. Denk hierbij aan pensioenvoorziening voor jou als overdrager, financiering van de overname door jouw opvolger, belastingplanning en eventuele uitkoop van niet-opvolgende familieleden. Een opvolgingsplan vereist dus een andere focus en diepere integratie met persoonlijke financiële situaties.
Lees ook: Het belang van een goede opvolgingsplanning
Waarom is een financieel plan belangrijk?
Een goed uitgewerkt financieel plan is cruciaal voor een succesvolle bedrijfsopvolging. Zo voorkomt het onverwachte financiële verrassingen, bevordert het transparantie en vergroot het vertrouwen tussen verschillende generaties. Zeker binnen het familiebedrijf is het van belang dat alle betrokkenen weten waar ze aan toe zijn. Zo is het belangrijk dat je als overdragende generatie een financieel veilige terugtrekking kan maken en dat jouw opvolger op basis van realistische cijfers het bedrijf kan gaan aansturen.
Het maken van een financiële planning bij de opvolging van jouw familiebedrijf zorgt er daarnaast voor dat verschillende familieleden zo min mogelijk financieel afhankelijk zijn van elkaar. Belangrijk hierbij is om inzichtelijk te maken wat de hoeveelheid geld is die er in de loop der jaren uit het bedrijf onttrokken is en hoe dit zich verhoudt tot de waarde van het bedrijf. Dit voorkomt onenigheid en creëert duidelijkheid.
Lees ook: 6 Tips voor een succesvolle opvolging van het familiebedrijf
Is een financieel plan verplicht?
Hoewel het niet wettelijk verplicht is om een financieel plan op te stellen, vragen banken, investeerders en andere financierders vaak wel om een concreet plan voordat zij een financiering verstrekken. Het laat hen namelijk zien of jouw bedrijf levensvatbaar is en of je een lening dus terug kunt betalen.
Ook intern biedt een financieel plan voordelen, het dwingt je namelijk om na te denken over risico’s, doelen en haalbaarheid. Bovendien helpt het bij het opbouwen van vertrouwen bij medewerkers, familieleden en externe partijen. In die zin is een financieel plan dus praktisch onmisbaar.
Belangrijke componenten van het financieel plan
Een opvolgingsgericht financieel plan voor het familiebedrijf bestaat doorgaans uit meerdere onderdelen. We hebben ze hieronder voor je op een rijtje gezet:
- Inkomsten- en uitgavenprognose: In principe is dit het fundament van een financieel plan. Het laat namelijk zien hoeveel geld je verwacht te gaan verdienen en de kosten die je verwacht te maken.
- Financieringsbehoefte: Hoeveel geld heb je nodig om het familiebedrijf draaiende te houden of te laten groeien? En hoe wordt de overname gefinancierd? Wordt dit bijvoorbeeld gedaan vanuit eigen vermogen, leningen of achtergestelde leningen?
- Cashflowoverzicht: Dit laat zien hoeveel geld er in en uit het familiebedrijf stroomt. Zo is er duidelijkheid in de hoeveelheid liquide middelen die er zijn om te blijven opereren.
- Winst- en verliesrekening: Is jouw familiebedrijf winstgevend? Dat laat de winst- en verliesrekening zien.
- Risicoanalyse: Breng de risico’s voor het familiebedrijf in kaart en bedenk strategieën om hiermee om te gaan. Wat gebeurt er bijvoorbeeld als de opvolger onverwachts vertrekt? Of als economische omstandigheden veranderen?
- Waardebepaling van het bedrijf: Wat is het bedrijf waard en op basis waarvan is dit bepaald? Dit is de basis voor eventuele overnamessommen of successierechten.
- Fiscale optimalisaties: Door slim gebruik te maken van regelingen zoals de bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) kan er op de belasting bespaard worden.
- Inkomen en pensioen voor de overdrager: Het financieel plan moet rekening houden met een stabiel inkomen en het gewenste pensioen voor jou als overdragende generatie.
In de Scenario Planner van equimerio® kun je gemakkelijk verschillende scenario's maken en direct zien wat de effecten van bepaalde scenario's zijn. Op deze manier kun je als bedrijf onderbouwde keuzes maken bij de bedrijfsopvolging.
Een financieel plan opstellen
Het opstellen van een financieel plan voor jouw familiebedrijf doe je niet alleen. Het is een samenwerking tussen verschillende betrokkenen en experts. Om je een handje op weg te helpen, kun je het onderstaande stappenplan gebruiken:
- Start met een grondige analyse: Breng als eerste de huidige financiële situatie in kaart: passiva, activa, cashflow en de eigendomsstructuur.
- Bepaal jouw doelen en het tijdspad: Vervolgens bepaal je het doel van de opvolging en wanneer de plaats moet gaan vinden.
- Maak scenario's: Wanneer het tijdspad en de doelen duidelijk zijn, kun je scenario’s gaan maken. Werk hierbij met realistische scenario’s voor waardebepaling, financiering en belastingdruk.
- Betrek externe experts: Schakel een accountant, fiscaal jurist, financieel planner en notaris in om jouw financieel plan te checken en je te voorzien van waardevol advies.
- Formaliseer de financiële planning: Documenteer alles duidelijk en zorg dat alle betrokken partijen op de hoogte zijn van de financiële planning.
- Herzie en update regelmatig: Het financieel plan van jouw familiebedrijf is een levend document. Deze moet mee kunnen evolueren met de veranderende omstandigheden binnen jouw bedrijf. Herzie en update de planning dus regelmatig.
Financieringsplan van de onderneming en financiering van de overname
Het financiële plan besproken in dit blog handelt primair over de financiering van de bedrijfsactiviteiten. Het borgt dat de overnemers een bedrijf kunnen voeren dat financieel gezond is en zijn strategische doelen kan nastreven. Daarnaast is er ook het vraagstuk over hoe de overname zelf wordt gefinancierd. De interactie met het financieringsplan van de onderneming zit in de liquiditeitsbehoefte van de overnemers. Vaak zien we bijvoorbeeld dat er tamelijk veel geld (bijvoorbeeld dividenduitkering) nodig is om de rente op leningen en aflossingen te betalen waarmee de overname is gefinancierd.
Ondersteuning bij financiële planning met equimerio®
Een zorgvuldig opgesteld financieel plan biedt jouw familiebedrijf houvast, voorkomt onduidelijkheden en verhoogt de slagingskans van een bedrijfsopvolging. Door tijdig te starten en het proces gestructureerd aan te pakken, kunnen financiële risico’s geminimaliseerd worden.
De Family Cloud software van equimerio® helpt je bij het maken van een professionele financiële planning voor jouw familiebedrijf. Zo kun je met de Scenario Planner eenvoudig verschillende scenario’s in beeld brengen.
Daarnaast kun je in onze Financiële Analyse tool het verloop van financiële prestaties over de jaren heen in kaart brengen. Zo combineer je overzicht met inzicht en kun je als familiebedrijf onderbouwde beslissingen maken.
Benieuwd hoe de tools van equimerio® jou kunnen helpen bij het maken van een financieel plan?
