Het belang van een financieel plan bij de bedrijfsopvolging

De overdracht van een familiebedrijf naar de volgende generatie is een complex proces waarin emotionele, juridische en zakelijke belangen samenkomen. Eén van de grootste uitdagingen is vaak het gebrek aan financieel inzicht en een goede voorbereiding. Zonder een duidelijk financieel plan wordt het lastig om te bepalen of de opvolging haalbaar is, hoe de overdrager financieel wordt verzorgd tijdens het pensioen en hoe de continuïteit van het bedrijf behouden blijft.

Een financieel plan opstellen is daarom essentieel. Idealiter begin je hier al minimaal tien jaar voor de beoogde overdracht mee. In dit artikel lees je waarom een financieel plan onmisbaar is bij de bedrijfsopvolging in het familiebedrijf, wat het precies inhoudt en hoe je er een opstelt.

In dit blog: 

• Wat is een financieel plan bij bedrijfsopvolging?
• Waarom is een financieel plan belangrijk?
• Belangrijke onderdelen van het financieel plan bij bedrijfsopvolging
• Een financieel plan opstellen: stappenplan
• Financiering van de overname
• Ondersteuning bij financiële planning

Wat is een financieel plan bij bedrijfsopvolging?

Een financieel plan is een strategisch document dat de financiële toekomst van jouw familiebedrijf in inzichtelijk maakt. Het bevat prognoses van de inkomsten, uitgaven, investeringen en andere financiële gegevens. Zo geeft het plan niet alleen inzicht in de huidige situatie, maar ook in de haalbaarheid van toekomstige doelen.

Een goed financieel plan beantwoord vragen als:

• Hoeveel geld is nodig om het familiebedrijf te laten groeien?
• Welke inkomsten worden verwacht en waar komen deze vandaan?
• Hoe wordt de overname of financiering geregeld?
• Wat zijn de vaste en variabele kosten?
• Welke risico's kunnen de financiële situatie beïnvloeden?

Bij een bedrijfsopvolging krijgt het financieel plan een extra dimensie. Het maakt de onderlinge afhankelijkheden tussen familieleden zichtbaar en laat zien wat nodig is om de continuïteit van het bedrijf te waarborgen.

Verschil tussen een algemeen plan en een opvolgingsgericht financieel plan

Een algemeen financieel plan richt zich op de dagelijkse cashflow en strategische groei. Bij een opvolgingsgericht plan ligt de nadruk op eigendomsoverdracht, zeggenschap en financiële afwikkeling. Denk aan pensioenvoorziening voor de overdrager, financiering van de overname door de opvolger, belastingplanning en eventuele uitkoop van niet-opvolgende familieleden.

Een opvolgingsplan vereist dus een andere en diepere integratie met persoonlijke financiële situaties.

Lees ook: Het belang van een goede opvolgingsplanning

Waarom is een financieel plan belangrijk?

Een goed uitgewerkt financieel plan voorkomt verrassingen, bevordert transparantie en vergroot het vertrouwen tussen generaties. Het zorgt ervoor dat:

• De overdrager financieel onafhankelijk kan terugtreden.
• De opvolger realistische verwachtingen heeft.
• De continuïteit van het familiebedrijf gewaarborgd blijft.

Daarnaast voorkomt een plan onduidelijkheden tussen familieleden of bijvoorbeeld eerder uitgekeerde bedragen of toekomstige winstverdelingen. Duidelijkheid voorkomt spanningen en zorgt voor een soepelere overdracht.

Is een financieel plan verplicht?

Een financieel plan is niet wettelijk verplicht, maar wordt vaak wel geëist door banken en investeerders. Het toont aan dat het bedrijf levensvatbaar is en dat leningen terugbetaald kunnen worden.

Ook intern is het nuttig: het dwingt je om stil te staan bij risico's, doelen en haalbaarheid. Bovendien helpt het bij het opbouwen van vertrouwen tussen familieleden en medewerkers.

Belangrijke onderdelen van het financieel plan bij bedrijfsopvolging

Een opvolgingsgericht financieel plan bestaat doorgaans uit de volgende onderdelen:

• Inkomsten- en uitgavenprognose - toont de verwachte inkomsten en kosten.
• Financieringsbehoefte - geeft aan hoeveel kapitaal nodig is en hoe dit wordt verkregen (eigen vermogen, lening of achtergestelde lening).
• Cashflowoverzicht - inzicht in inkomende en uitgaande geldstromen, essentieel om liquiditeit te behouden.
• Winst- en verliesrekening - toont de winstgevendheid van het familiebedrijf.
• Risicoanalyse - brengt financiële risico's en scenario's in kaart.
• Waardebepaling - bepaalt de waarde van het bedrijf als basis voor overnamesom of successierechten.
• Fiscale optimalisaties - benut belastingvoordelen, zoals de bedrijfsopvolgingsregeling (BOR).
• Inkomen en pensioen van de overdrager - zorgt voor financiële zekerheid na overdracht.

Met de Scenario Planner van equimerio^® kun je verschillende scenario's simuleren en direct zien wat de effecten zijn.

Een financieel plan opstellen: stappenplan

1. Analyseer de huidige situatie: Breng passiva, activa, cashflow en de eigendomsstructuur in kaart.
2. Bepaal doelen en tijdspad: Stel vast wat het doel is van de opvolging en wanneer deze plaatsvindt.
3. Maak scenario's: Maak realistische scenario’s voor waardebepaling, financiering en belastingdruk.
4. Betrek experts: Laat je adviseren door een accountant, financieel planner en fiscaal jurist.
5. Formaliseer het plan: Documenteer alles duidelijk en communiceer met alle betrokkenen.
6. Herzie regelmatig: Een financieel plan is een levend document en moet periodiek worden bijgewerkt.

Financiering van de overname

Het financiële plan gaat niet alleen over de bedrijfsvoering, maar ook over de financiering van de overname zelf. Bij veel overnames wordt een deel van de liquiditeit gebruikt voor rente en aflossingen op leningen waarmee de overname is gefinancierd. Door deze interactie goed inzichtelijk te maken, blijft de liquiditeitspositie van het bedrijf gezond.

Ondersteuning bij financiële planning 

Een zorgvuldig opgesteld financieel plan biedt houvast, voorkomt misverstanden en vergroot de kans op en succesvolle overdracht.

Met de Family Cloud software van equimerio^® maak je eenvoudig een professioneel financieel plan. Gebruik de Scenario Planner om verschillende scenario’s te vergelijken en de Financiële Analyse tool om financiële prestaties over de jaren heen te volgen.

Benieuwd hoe equimerio^®  jouw familiebedrijf kan ondersteunen bij het opstellen van een financieel plan?