Waarom is family governance belangrijk?
Elke familie, en dus ook elk familiebedrijf, is uniek. Family governance vraagt daarom om een individuele benadering. Wel zijn er verschillende uitdagingen waar alle familiebedrijven vroeg of laat tegenaan lopen. Deze uitdagingen hebben alles te maken met hoe de familie en het bedrijf zich parallel aan elkaar ontwikkelen en hoe de familie door te tijd heen een vruchtbare relatie wil onderhouden met het bedrijf. De kunst is, om ervoor te zorgen dat de familie en het bedrijf een wederzijds profijtelijke relatie hebben en elkaar versterken.
In dit blog:
- Aanleidingen om met family governance aan de slag te gaan
- Het belang van family governance
- Pas de family governance van tijd tot tijd en tijdig aan
Onze tool van binnen zien? Vraag een demo aan!
Aanleidingen om met family governance aan de slag te gaan
Net zoals het bedrijf professioneel bestuurd moet worden, zou ook de familie dat moeten zijn, althans voor zover relevant voor het onderhouden van haar relatie met het bedrijf. Dat kan worden gerealiseerd met een goed georganiseerde family governance. Family governance is in essentie het mobiliseren en organiseren van de familie, zodat de familie in haar geheel goed is aangesloten op het bedrijf op een manier zoals de familie dat wenst en ook goed is voor het bedrijf. Dat heeft dus (vooral) ook betrekking op de familiale achterban die verder af staat van het bedrijf.
Family governance vraagt om een doorlopende inspanning, die binnen een informele context haar gestalte krijgt. Hieronder zijn enkele vragen geformuleerd die aanleiding kunnen geven om met een professioneel georganiseerde family governance aan de slag te gaan:
- Is de volgende generatie klaar om het bedrijf te leiden?
- Hoe kan de volgende generatie goed voorbereid worden op hun verantwoordelijkheden als eigenaren?
- Welke rol is er weggelegd voor de levenspartners?
- Hoe maken we de kinderen vertrouwd met het bedrijf en met elkaar als mogelijk toekomstige eigenaren?
- Is iedereen emotioneel klaar voor een bedrijfsoverdracht?
- Hoe kunnen geschillen over het familiebedrijf of -vermogen voorkomen worden?
- Hoe kijken familieleden aan tegen het familiekapitaal?
Met een goed georganiseerde family governance kunnen dergelijke vragen gemakkelijker bespreekbaar worden gemaakt en komt hier ook sneller duidelijkheid over. Hierbij is het belangrijk dat alle betrokken familieleden erover mee kunnen praten. Niet alleen degenen die werkzaam zijn in het bedrijf, maar ook de familieleden die meer op de achtergrond optreden en hun eventuele levenspartners. Uiteindelijk gaat het erom, dat de betrokken familieleden die een direct of indirect belang hebben, de besluiten die genomen worden over dergelijke vragen ondersteunen. Een cruciale randvoorwaarde voor succes hierbij is fair process.
Het belang van family governance
Het belang van family governance kan niet genoeg benadrukt worden. Familiebedrijven hebben te maken met unieke uitdagingen die niet voorkomen bij andere bedrijven. De betrokkenheid van familieleden, hun emotionele banden en de complexiteit van familiebelangen kunnen zowel een kracht als een bron van conflicten zijn. Het is daarom essentieel om een gestructureerde aanpak te kiezen bij het beheren van deze dynamiek.
Family governance vraagt om een doorlopende inspanning van de familie en investering in de familie, maar je krijgt er wel het nodige voor terug. Als je de family governance professioneel organiseert, leidt dat tot
- eenheid binnen de familie,
- een éénduidige visie op de toekomst van het bedrijf (die je kan opnemen in een eigenaarsvisie),
- duidelijkheid over de posities en de rollen van de familie in het bedrijf
- een verbeterde communicatie waardoor effectievere besluiten (meer draagvlak en soepeler uitvoering) worden genomen.
In het bijzonder draagt family governance ertoe bij, dat de competentie van de familie om conflicten te voorkomen en te hanteren (sterk) toeneemt. Regelmatig lezen we jammerlijke verhalen in de media over broers die elkaar de tent uit vechten of moeders die overhoop liggen met hun kinderen na het overlijden van de patriarch. Ook de Ondernemingskamer heeft het er maar druk mee. Soms is een gang naar de rechter uiteindelijk toch de enige weg, maar in verreweg de meeste gevallen had dat mede met een gedegen family governance voorkomen kunnen worden. Onderdeel van een professionele family governance zijn namelijk ook regels over de omgang met spanningen, het voorkomen of doorbreken van patstellingen, het in goede banen leiden van ernstige meningsverschillen en emotionele escalaties en het slechten van conflicten.
Pas de family governance van tijd tot tijd en tijdig aan
De family governance moet zich qua organisatie (zowel in structuur als in processen) van tijd tot tijd en tijdig aanpassen aan de wijzigende context welke afhankelijk is van de ontwikkelingen binnen de familie en het bedrijf. Deze context wordt bepaald door de omvang en complexiteit van het bedrijf, maar des te meer door de structuur, cultuur en omvang van de familie. Verreweg de meeste familiebedrijven zijn kleine gezinsbedrijven waar de familie heel dicht op, zo niet voor het grootste deel ín het bedrijf zit. Juist daarom mag het belang van family governance bij deze familiebedrijven niet worden onderschat.
Aan de andere kant van het spectrum zitten de bedrijven die generaties lang in handen van dezelfde familie zijn, die door de decennia heen wijd zijn vertakt. Dat zijn zowel grote conglomeraten waarvan de bedrijfsvoering heel andere eisen stelt aan de familie dan de na eeuwen altijd nog kleine bedrijven, waar een delicate balans tussen innovatie en traditie onderhouden moet worden. Het oudste familiebedrijf ter wereld is bijvoorbeeld een Japanse herberg uit de 8e eeuw dat de omvang heeft van een bed&breakfast. Family governance is relevant voor álle familiebedrijven, groot én klein en het is een dynamisch fenomeen. In de aankomende blogs gaan wij verder in op de instrumenten en andere aspecten van family governance.
